… dan kry jy beter antwoorde oor beleggingskeuses

Deur Samuel Rossouw

07/05/2022

Ek wonder dikwels wat die rede is vir die vrae wat voornemende kliënte vra wanneer ek hulle vir die eerste keer ontmoet. Hulle probeer waarskynlik om ’n beter begrip te kry van die geskiktheid van die advies, maar dikwels gee hierdie vrae vir die ervare verkoopsman die skietgoed om sy produkte en diens op ’n subtiele manier te bemark. As jy egter ’n goeie begrip het van die beginsels wat hierdie vrae probeer peil, behoort jy waarskynlik beter te kan evalueer of die advies gepas is vir jou behoeftes.

Watter opbrengs bied julle?

As jy die afgelope 12 maande (geëindig Desember 2021) geïnvesteer was in ’n gebalanseerde effektetrustfonds, sou jou opbrengs waarskynlik noord van 20% gewees het. Enige adviseur wat egter hierdie syfer gebruik om ’n begrip van toekomstige opbrengste te voorspel, maak hom/haar skuldig aan wanvoorstelling. Rusland val Oekraïne binne en markte tuimel in die eerste kwartaal van 2022.

Wanneer ons nou ’n 12-maande-evaluering doen van die prestasie is hierdie syfer nader aan 10%. Die daaglikse, maandelikse en weeklikse aktiwiteite in plaaslike en wêreldmarkte asook die beweging van die wisselkoers, rentekoerse en inflasiesyfers het ’n groot impak op die korttermynprestasie van onderliggende fondse. Verder speel die spesifieke metingstydperk ’n groot rol in die prestasie wat op die feiteblad staan. Maak dus seker jy vergelyk appels met appels wanneer daar na opbrengste verwys word. Verkieslik moet verwagte opbrengste in reële terme, eerder as nominale terme, gekommunikeer te word.

Wat is jul gelde?

Met hierdie vraag probeer mense gewoonlik evalueer of die gelde vergelykbaar is met dié van die adviseur af in die pad of die adviseur wat hy verlede Vrydag by ’n braai ontmoet het. In meeste gevalle is goedkoper (adviseurs)gelde eerder ’n aanduiding van die tyd en moeite wat die adviseur aan jou beplanning gaan bestee. Jy kan ’n baie goedkoop stuk gereedskap koop by die Chinese winkel om die draai, maar daar is ’n goeie kans dat jy jou ’n kat in die sak gaan koop.

Wees dus versigtig vir ’n less is more-mentaliteit hier, maar wees terselfdertyd gemaklik met die waarde-proposisie van die adviseur, ongeag of die gelde vergelykbaar laag of hoog is. Hou verder in gedagte dat hy/sy nie ’n fondsbestuurder, rekenmeester of ekonoom is nie en dat fondsbestuurder- en platform- gelde afsonderlik gehef word. Aktiewe fondsbestuurders se gelde is oor die algemeen heelwat hoër as dié van passiewe fondse (sogenaamde ETF’s). Verstaan my asseblief reg, ek sê nie koste is onbelangrik nie, dit is baie belangrik, maar wat jy oorhou as belegger is ná-koste- opbrengs en as die persoon nie vaardig is in beleggingsadvies en portefeuljekonstruksie nie, sal die goedkoopste gelde op aarde nie hierdie krom plek reguit maak nie.

Is my geld veilig en word dit gewaarborg?

As “veilig” beteken dit word bestuur deur gesoute fondsbestuurders met ’n gewese prestasie-geskiedenis en waarvan die pryse daagliks in die koerant beskikbaar is, dan is die antwoord waarskynlik “ja”. As jou siening van veilig beteken jou adviseur beskik oor ’n kristalbal wat kan wys wat die uitwerking van Chinese regulering op Naspers se aandeelprys is of watter impak Rusland se inval in Oekraïne gaan hê op wêreldmarkte, is die antwoord ongelukkig “nee”.

Dit is my ondervinding dat baie fondsbestuurders en ekonome dit nie eens regkry om die korttermynbeweging van die rand te voorspel nie, wat nog te sê wêreldgebeure! Ons weet egter wel dat die voorspelbaarheid al dan nie van wêreldgebeure nie die hoofvereiste is van ’n suksesvolle beleggingstrategie nie. Gewaarborgde opbrengste, en vernaam verskansing teen korttermyndalings (somtyds wesenlik) bestaan ongelukkig nie in markgekoppelde-beleggings nie en slegs bank- en versekeringsgegronde maatskappye bied hierdie opsies. Hierdie waarborge kom egter met ’n langtermyn-opbrengsprys wat na ons mening nie die moeite werd is om te betaal nie.

Ek wil nie al my eiers in een mandjie hê nie.

Dit is een van die moeiliker versugtings waarop ek al moes antwoord. As ’n kliënt dit sê, vermoed ek hy oorweeg om van twee of selfs drie adviseurs gebruik te maak en sy beleggings te versprei. Net so moeilik, naas onmoontlik, as wat dit is om twee dokters se advies te volg, is dit om twee adviseurs te gebruik. Jy kan wel twee dokters se mening kry, maar jy kan ongelukkig nie die diagnose meng nie. Dit is heeltemal normaal om twee of drie adviseurs se mening in te win, maar wanneer jy ’n besluit neem, kies verkieslik een met wie jy ’n pad wil stap.

Diversifikasie vind plaas tussen verskillende fondse, fondsbestuurders en bate-toewysings en nie tussen adviseurs nie. Inteendeel, om al jou beleggings op een beleggingsplatform te bestuur, het in baie gevalle wesenlike kostevoordele. Dit is belangrik dat jy as kliënt ’n baie goeie begrip het van die fondasie waaruit die verhouding met jou adviseur bestaan asook van die verskillende partye (soos die fondsbestuurder, platform, ens.) in ’n finansiële-beplanningsomgewing.

Jy moet gemaklik wees dat jy ooreenstemmende of groter waarde kry vir die verskillende koste wat deur die betrokke partye verhaal word en dit behoort uit die aard van die saak ook ordentlik aan jou gekommunikeer te word. Om byvoorbeeld deurlopende adviseursgelde te betaal op ’n geldmarkbelegging is volgens ons ’n vorm van diefstal. Vra is vry en indien jy die gevoel kry dat iemand rondtrippel oor aspekte van jou vrae, doen gerus die moeite om dit ’n bietjie verder na te vors.

Gewaarborgde opbrengste, en vernaam verskansing teen korttermyndalings (somtyds wesenlik) bestaan ongelukkig nie in markgekoppeldebeleggings nie en slegs bank- en versekeringsgegronde maatskappye bied hierdie opsies.

Samuel Rossouw is ’n gesertifiseerde finansiële beplanner en direkteur van Woodland Wealth (voorheen ProVérte Wealth & Risk Management). Kontak hom by info@woodlandwealth.co.za.

Alhoewel alle moontlike sorg geneem is met die opstel van hierdie dokument kan die feitelike korrektheid van die inligting hierin vervat, nie gewaarborg word nie. Hierdie dokument behels nie advies nie en enigiemand wat enige finansiële optrede beoog op grond van hierdie dokument, word sterk aangeraai om eers met sy/haar persoonlike finansiële adviseur oorleg te pleeg. Woodland Wealth is ‘n gemagtigde finansiële diensverskaffer met FSP no. 5966.