Deur Elmie de Jager

Waak teen ‘n likiditeitskrisis vir jou erfgename

My kollega het ’n paar weke gelede geskryf oor die feit dat in baie huishoudings die grootste gros van familiebates in die naam van die man is.

Hy het daarop gewys dat dit gewoonlik goed werk – totdat die man sterf. Hoewel testamente in hierdie geval meestal lui dat die langslewende gade alles erf, ontstaan daar dikwels ’n likiditeitsprobleem vir die langslewende terwyl die boedel afgehandel word.

In huwelike binne gemeenskap van goedere is albei se bates veronderstel om bevries te word, maar in praktyk gebeur dit gelukkig nie heeltemal so nie. Dit is egter belangrik dat albei hul eie bankrekening het.

In die belang van ordelikheid ten opsigte van die afhandeling van ’n boedel, is dit dus belangrik om te let op hoe elkeen van jou finansiële produkte hanteer sal word.
Kom ons begin by bates wat nié deur jou eksekuteur hanteer hoef te word nie en buite die boedelproses aan begunstigdes betaal kan word.

Uittree-annuïteit/pensioenfonds/voorsorgfonds:

Hierdie voertuie is onderhewig aan Regulasie 28 van die Pensioenfondswet en word streng gereguleer.

Art. 37C van die Pensioenfondswet laat die trustees toe om te bepaal wie die geld behoort te erf en in watter proporsie.

Dit is belangrik om te besef dat ten opsigte van jou voor-aftrede-geld jou begunstigde-klousule bloot ’n “wens” is wat jy uitspreek. Die trustees van die annuïteitsfonds mag, en sál onder sekere omstandighede, ’n ander verdeling maak as wat jy voorgestel het.

Billikheid en ’n fidusiêre verantwoordelikheid sal egter altyd die grondslag van hul besluitneming uitmaak.

Waar abnormale familie-strukture geld (soos verskeie huwelike of buite-egtelike kinders) kan die bepaling oor wie wat moet kry egter hierdie uitbetaling vir solank as 12 maande vertraag en die erfgename met kontantvloeiprobleme laat.

Lewende annuïteite:

Omdat lewende annuïteite nie onderhewig is aan die Pensioenfondswet nie, maar wel aan die Wet op Langtermynversekering, is daar nie trustees wat moet besluit wie die geld ontvang nie en sal die produkverskaffer gehoor gee aan jou begunstigde-klousule.

Hierdie is ’n vinnige manier om ’n belegging (buite die boedel) in die hande van die bedoelde erfgenaam te kry.

Trusts:

As die langslewende gade ’n begunstigde is in ’n familietrust, kan die trustees geld aan die persoon beskikbaar stel.

Dit is wel belangrik dat die gade inderdaad ’n inkomste- én kapitaalbegunstigde moet wees, andersins kan hulle slegs ’n inkomste verdien, maar geen kapitaal ontvang nie.

Begunstigde-lewensversekering:

Versekeraars sal met die ontvangs van ’n sterfte-eis en ’n doodsertifikaat die voordeel aan jou genomineerde begunstigde betaal. Hierdie proses kan enigiets van twee weke tot ’n maand duur. Dit is wel belangrik om te noem dat waar die oorsaak van dood onnatuurlik was, daar ’n geregtelike ondersoek sal wees wat die uitbetaling wesenlik kan vertraag.

Begunstigde-uitkeerpolis:

Die meeste beleggings, soos aandele, effektetrusts of fisieke eiendom, kan nie buite die boedel na ’n begunstigde gaan nie en vorm deel van die afhandelingsproses (en is dan derhalwe ook onderhewig aan eksekuteursgelde), maar ’n uitkeerpolis kan ook begunstig word, wat daartoe sal lei dat die opbrengs regstreeks (en buite die boedel) aan jou begunstigdes betaal sal word.

’n Ander voordeel van ’n uitkeerpolis is dat art. 63 van die Wet op Insolvensie van toepassing is. Dit bepaal dat ’n uitkeerpolis ná drie jaar vrygestel is van krediteure. Indien daar die gevaar is dat jou boedel insolvent kan wees, sal krediteure dus nie hul hande op die geld kan lê nie.

Watter bates val binne die boedel en moet deur die eksekuteur hanteer word?

• Alle persoonlike besittings in jou persoonlike naam;
• Alle voertuie in jou naam;
• Alle eiendom in jou naam;
• Alle aandele in jou naam;
• Alle effektetrustgeld in jou naam; en
• Enige ander bate in jou persoonlike naam.
• Indien jy binne gemeenskap van goedere getroud is, al bogenoemde bates wat op jou gade se naam is.

Bogenoemde bates word dan vasgevang in die boedelproses wat in ekstreme gevalle etlike jare kan duur om af te handel.

Net ’n paar notas oor die eksekteur:

• Goedkoopste is nie noodwendig beste nie. ’n Onbevoegde eksekuteur kan jou proses in ’n nagmerrie laat ontaard. Maak seker jy stel iemand aan wat ’n erkende rekord in boedelbereddering het.
• Die maksimum gelde wat ’n eksekuteur kan vra, is 3,5% plus BTW, oftewel 4,025%. As die bates hierbo genoem wesenlik is (en as jy ’n woonhuis en ’n paar ander bates het, is dit sommer gou wesenlik) kan die eksekuteursgelde buitensporig raak.Wanneer jy ’n instansie (soos ’n bank of ’n trustmaatskappy) aanstel as jou eksekuteur, kan jy amper met sekerheid weet dat jy die maksimum gelde gaan betaal as jy dit nie vooraf onderhandel het nie. Onderhandel dus vooraf of maak jou gade die eksekuteur, wat dan die werk kan uitkontrakteer.
• Die eksekuteur verdien, bo en behalwe die eksekuteursgelde, ook 6% op alle inkomste wat op boedelbates verdien word.In die geval waar daar heelwat verhuringseiendom is of hoë dividend betalende aandele, kan hierdie wesenlik raak en ’n konflik van belange veroorsaak ten opsigte van die dringendheid om die boedel af te handel.

Ten slotte: Ordentlike erfopvolging is een van die laaste indrukke wat jy laat. Maak seker jy los nie jou erfgename met ’n kopseer nie, slaan ag op boedelkoste wat betaalbaar gaan wees en vermy belastings waar moontlik.

’n Bekwame finansiële beplanner sal jou hiermee kan help of minstens die implikasies kan verduidelik.

Indien u wesenlike bates in u persoonlike naam het en nie onlangs ’n boedelontleding laat doen het nie, vra u finansiële adviseur of ouditeur om hierdie oefening vir u te doen.

Elmie de Jager is ’n gesertifiseerde finansiële beplanner van ProVérte Wealth & Risk Management. Kontak haar by info@temp.sg-build.co.za.

Alhoewel alle moontlike sorg geneem is met die opstel van hierdie dokument kan die feitelike korrektheid van die inligting hierin vervat, nie gewaarborg word nie. Hierdie dokument behels nie advies nie en enigiemand wat enige finansiële optrede beoog op grond van hierdie dokument, word sterk aangeraai om eers met sy/haar persoonlike finansiële adviseur oorleg te pleeg. ProVérte Wealth & Risk Management is ‘n gemagtigde finansiële diensverskaffer met FSP no. 5966.